Wanneer je vaak whisky drinkt heb je vast wel eens over ‘chill filtering‘ en ‘non-chill filtered’ gehoord. Maar wat is nou precies de betekenis hiervan? Dat is een veel gestelde vraag waar we in dit artikel antwoord op zullen geven. Ook zullen we kijken naar welk effect deze methodes hebben op je uiteindelijke whisky. Voordat we het over non-chill filtered (of un-chillfiltered) whisky gaan hebben, zullen we eerst even uitleggen wat chill filtering precies betekend en hoe dit proces verloopt.
Chill filtering tijdens de productie van whisky
De term chill filtering duidt op een proces dat vaak wordt gebruikt tijdens de productie van whisky. Zoals de naam al doet vermoeden, wordt whisky gekoeld en gefilterd. Vlak voor het bottelen van de whisky wordt deze afgekoeld naar een temperatuur rond het vriespunt. Dit heeft als gevolg dat bepaalde stoffen, zoals vetzuren, eiwitten en esters, samenklonteren en vast komen te zitten in een speciale metalen filter.
Wat is hier precies het nut van zal je wellicht denken? De reden hiervoor is vooral van cosmetische aard. Wellicht heb je het zelf al eens meegemaakt. Je hebt net een whisky gekocht, en vlak voordat je een glas wilt inschenken merk je dat de whisky troebel is geworden. Dit wordt veroorzaakt door bovengenoemde stoffen, deze maken de whisky troebel bij langdurige opslag in lage temperatuur. Ook het toevoegen van koud water of ijs zorgen ervoor dat de whisky troebel wordt.
Omdat een troebele fles whisky niet wenselijk kan zijn voor de consument, gebruiken veel distilleerderijen dus de chill filtering methode om stoffen die dit veroorzaken te verwijderen. Hoeveel materie er precies wordt verwijderd tijdens het filteren is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de temperatuur, het aantal filters en de snelheid waarmee de whisky door de filter wordt geleid. Bij een lagere snelheid en gebruik van meerdere filters wordt er vanzelfsprekend meer materie verwijderd.
Whisky met een non-chill filtered label
Veel distilleerderijen slaan tegenwoordig het proces van chill filtering over. Met trots plaatsen ze dan het label non-chill filtered op het whisky etiket. Ze beweren dat het filteren een negatief effect heeft op de smaak van de whisky. Vetzuren en esters voegen namelijk een grote hoeveelheid smaak toe aan de whisky. Door het proces van chill filtering over te slaan, gaan deze smaken dus niet verloren. Het overslaan van deze stap verlaagt daarnaast ook de productiekosten.
In het algemeen zijn whisky’s met een alcoholpercentage van 46% of hoger non-chill filtered. Al zijn er natuurlijk een aantal uitzonderingen. We kennen een aantal zeer bekende whisky’s met het non-chill filtered label. Zo zijn bijvoorbeeld de A’bunadh whisky van de Aberlour distilleerderij en de Laphroaig Quarter Cask beiden non-chill filtered.
Er bestaat overigens nogal wat discussie of chill filtering ook daadwerkelijk een negatief effect op de smaak heeft. Sommigen beweren dat het verschil nauwelijks te proeven is. Dit blijkt ook uit een onderzoek naar chill filtering, waarbij het voor echte whiskykenners lastig was om het onderscheid te kunnen maken. De conclusie van het onderzoek is dan ook dat chill filtering moeilijk geïdentificeerd kan worden door de gewone consument.
Een goede manier om hier zelf achter te komen is natuurlijk door beide soorten whisky te proberen. Neem twee soortgelijke whisky’s in dezelfde prijsklasse, waarvan één chill-filtered is en één niet. We zijn zeer benieuwd naar jouw ervaringen op dit gebied. Laat het ons hieronder weten, een reactie wordt zeer op prijs gesteld!
5 reacties op dit artikel
Of je echt verschil proeft durf ik niet te zeggen, dat laat ik aan de experts over. Wel heb ik mijn whisky graag zo puur mogelijk. Daarom gaat mijn voorkeur ook uit naar non-chill filtered whisky.
Zit al jaren in de whisky, maar het maakt niet uit of het chill filtered is of non-chill filtered! Het kan zo zijn dat de non-chill versie beter is, omdat er vetzuren en esters uitgehaald worden, maar het is pure marketing. Een non-chill filtered whisky kan niet bij voorbaat lekkerder zijn dan een andere chill filtered whisky. Whisky koop je op je omdat je ‘m lekker vindt en niet omdat er non-chill of chill filtered opstaat.
Al moet ik eerlijk bekennen, merendeel van mijn whisky collectie is non-chill filtered. Al zoek ik ze daar niet op uit.
Ik heb onlangs een Aberlour casg annamh gekocht, en deze is 48% non-chill filtered, als deze een tijdje in mijn glas zit wordt deze ook troebel, ook heb ik gemerkt dat als ik hem op het balkon drink, waar de temperatuur lager is en het glas koud wordt de troebelheid eerder begint.
Ik heb het zelf geprobeerd door een drietal non-chilled filtered whisky’s zelf chilled te filteren. Een kleine hoeveelheid in de vriezer geplaatst en vervolgens meerdere malen door een fijn mesh-filter laten lopen.
Daarna heb ik ze blind geproefd. In eerste instantie proefde ik niet of nauwelijks verschil. Ik kon ze blind niet goed uit elkaar halen en scoorde niet veel beter dan als ik gewoon kop/munt gegokt had.
Maar bij dat proeven concentreerde ik mij voornamelijk op de smaak. Bij een volgende proefronde lette ik veel meer op het gevoel in de mond en veel minder op de smaak. Toen ik dat deed, scoorde ik nagenoeg 100% (ik zat er 1 keer naast). Mijn ervaring is dat de smaak er niet veel onder te lijden heeft, maar dat vooral het mondgevoel veranderd. Chill-filtered whisky’s voelen minder vettig en wat dunner aan in de mond.
Uiteindelijk maakt het mij persoonlijk niet veel uit of en hoe een whisky gefilterd is. Het gaat mij uiteindelijk om de gehele beleving van geur en de smaak. Als die voor mij goed is, is de whisky goed.
Het viel mijzelf op dat ik van alle single malt whisky’s in de loop der jaren, de non chill filtered whisky toch het lekkerste vind.