Meer dan 750 soorten whisky in het assortiment

Whisky proeven en benoemen met het Whisky Flavour Wheel

16 december 2016 0 reacties
Whisky proeven en benoemen

Zo rond het einde van het jaar is er tijd voor reflectie, een terugblik op het afgelopen jaar. Onder het genot van een goed glas single malt whisky samen keuvelen over 2016. Maar ook een tijd voor voornemens, goede doelen en wellicht een nieuw fitness-regime of hobby. Wellicht denk je ondertussen, waar ga je heen met dit liederlijk gezever?

Nou, beste mensen, vandaag gaan we het hebben over het proeven en benoemen van whisky als een echte kenner. Want als er iets is dat mensen gebroederlijk samen kan brengen, ook in 2017, is het wel een goed glas whisky.

Zoals we ondertussen wel weten, komt whisky in vele verschillende geuren, kleuren en maten. Sommigen van ons zijn gedreven proevers, die distilleerderijen in de meest obscure Schotse boerendorpjes bezoeken, anderen weer pure plezierdrinkers. Hoe jij je whisky drinkt, is natuurlijk jouw zaak.

Hoe dan ook is het soms, ook als beginnende whiskyliefhebber, razend interessant om de eigenschappen van jouw whisky eens wat verder te verkennen. Om wat handvaten te hebben om whisky te duiden en benoemen. Om die mede-whiskyliefhebber uit te leggen waarom je dol bent op een Talisker, maar niet zo gek bent van Jim Beam of Cutty Sark.

Dit alles terwijl je lekker aan het proeven bent, natuurlijk. Liefst onder het genot van onze heerlijke Whisky Wise playlist. Lijkt je dat interessant, dan is deze blog voor jou. Gewoon, ter verdere appreciatie van onze geliefde amberkleurige godendrank.

Het proeven en omschrijven van whisky

Hoe begin je nou eigenlijk met het duiden van whisky’s, zal je je wellicht afvragen? Hoe benoem je de smaak, de kleur of de aroma’s. Bij ons doemen beelden op van pretentieuze Fransmannen, die wijn duiden met bijbehorende moeilijke gezichten. Maar, godzijdank, hoeft dat natuurlijk helemaal niet het geval te zijn bij het beoordelen van whisky. Het enige wat je nodig hebt is enige terminologie en enige ambitie om je smaakpapillen aan het werk te zetten! Termen als fruitig, rokerig of bloemig zijn vaak goed te herkennen, ook voor de wat minder ervaren of getalenteerde proevers.

Waar komt de kleur van whisky vandaan en hoe benoem ik die?

Wanneer we de kleur van de verschillende whisky’s beschouwen, valt ons op dat deze doorgaans een variatie op de gangbare roestige amberkleur is. In onderstaande tabel, gemaakt door de mensen van Whisky Magazine, kun je duidelijk het kleurverloop van de verschillende kleuren van whisky’s zien, met bijbehorende benamingen. De meeste whisky’s zijn dus bruinig, maar er zijn toch variaties op deze kleur te herkennen.

Whisky colour bar

De kleur van whisky is een resultaat van het rijpingsproces. Whisky is in den beginne kleurloos en krijgt haar karakteristieke tint als gevolg van het rijpen in een bepaald type vat. Wanneer een whisky bijvoorbeeld gerijpt is in bourbon-vaten zal deze een andere kleur hebben dan wanneer dezelfde whisky haar eerste jaren in een sherry-vat heeft doorgebracht.

Hoe oud de vaten zijn heeft ook een grote invloed. Schotse whisky is daarom doorgaans wat lichter van kleur dan bourbon. Vergelijk je whisky thuis bijvoorbeeld eens met andere whisky’s aan de hand van dit handige tabelletje.

De aroma’s van whisky benoemen

Goed, nu hebben we de kleur van de whisky bekeken. So far so good. Makkelijk zat, toch? Nu het lastigere gedeelte, het aroma van een whisky. In de onderstaande grafiek, eerder gepubliceerd in Whisky Magazine, kun je duidelijk de verschillende aroma’s zien, met subcategorieën die nog wat dieper op de verschillende nuances ingaan.

In de jaren 70 werd dit aroma-wiel al eens samengesteld door enkele Schotse whiskybollenbozen, waarna ene Charles MacLean deze grafiek samenstelde om het differentiëren tussen aroma’s reuze eenvoudig te maken voor whiskydrinkers. Dit is ontzettend handig om uit te leggen wat je nu precies proeft.

Whisky flavour wheel

Wij raden wel aan de eerste paar keren al eens te kijken op het internet wat de karakteristieken zijn van jouw test-whisky naar keus, anders kan het alsnog zeer lastig zijn de verschillende kenmerken te onderscheiden. Het herkennen van whisky’s is een proces waar tijd in gaat zitten en waarbij je zintuigen getraind moeten worden.

Klinkt wellicht saai, maar het draait voornamelijk om proeven, proeven, ruiken en nog eens proeven. Tussendoor wat verdieping en daarna weer eens proeven. Klinkt zo gek nog niet, dachten wij zo.

Waarom is het herkennen van whisky-aroma’s boeiend?

De verschillende categorieën variëren van fruitig, houtachtig tot aan zwavelachtig. Dit kan nog specifieker, natuurlijk. Maar laten we het voor nu even hier bij houden. Deze verschillende types zijn reeds voldoende om een whisky, de ingrediënten en het productieproces erachter te kunnen onderscheiden.

Dit soort grafieken zijn reuze handig om een beetje een idee te krijgen wat een bepaalde whisky kan onderscheiden van een andere whisky. Je herkent de verschillende facetten en hiermee zal je waardering voor het product en het vakmanschap dat erachter schuilgaat waarschijnlijk toenemen. Het geeft je kortom handvaten je smaakbeleving in woorden om te zetten.

Verder kun je natuurlijk helemaal de blits maken wanneer je tegen je vrienden zegt, doe mij maar die en die whisky, want dat houterige bevalt me wel. Het gevaar pretentieus over te komen ligt op de loer, dus is dit niet altijd een goed idee. Maar een ding dat zeker is, hoe groter je vocabulaire om whisky’s te duiden, hoe meer vat je krijgt op de onderscheidende eigenschappen.

Hierdoor kun je beter onderscheiden welke types je bevallen en welke whisky’s je liever wilt vermijden voortaan. Zo zijn er bijvoorbeeld genoeg mensen die geen grote fan zijn van de Islay whisky’s omdat de rokerige, fenolische aroma’s, die veel weghebben van jodium, vaak nogal krachtig zijn.

Regelmatig zijn er overeenkomsten tussen de whisky’s uit een bepaalde streek. Beïnvloedt door het weer, historie of tradities. Echte kenners kunnen vaak enkel aan de hand van de geur schatten waar deze whisky vandaan komt. Overigens is het proeven van whisky een echte kunst, waarbij je veel kunt leren van de experts.

Bezoek eens een whiskyproeverij of een whisky-tasting. Op deze vaak sfeervolle evenementen kun je veel uiteenlopende whisky’s proberen en ontzettend veel informatie opdoen over het proeven en beleven van whisky. Op sommige van deze tastings kun je zelfs advies krijgen over goede food-pairings. Verdiep je bijvoorbeeld eens in welke gerechten goed samen gaan met een specifieke Highland whisky.

Voor nu wensen wij jullie in ieder geval alvast fijne feestdagen. Dat het kerstmaal maar mag smaken en het gezelschap goed is. Op naar een fantastisch 2017. Slàinte mhath!

Anderen bekeken ook

Plaats een reactie

Wil je de beste whisky aanbiedingen in je inbox?