Islay, de naam is al vaker genoemd in onze blogs. Een roemruchte broedplek voor befaamde whisky’s. Stoere zilte, turfachtige whisky’s die doen terugdenken aan het ruwe landschap van het eiland. In de distilleerderijen op Islay maakt men whisky’s die geroemd zijn op whiskyfestivals over de hele wereld. Vandaag bekijken we eens enkelen van deze distilleerderijen.
Waarom zijn er zoveel distilleerderijen op dit kleine Schotse eiland?
De overlevering leert ons dat het waarschijnlijk Ierse monniken waren die oorspronkelijk begonnen met het distilleren op Islay. Zij brachten de kennis mee uit hun thuisland en de lokale bevolking was razend geïnteresseerd in het proces en natuurlijk, bovenal, het eindresultaat.
Wanneer je dat optelt bij het feit dat Islay van oudsher een zeer geschikt eiland was voor landbouw en het verbouwen van gerst, (of ‘bere’, zoals het destijds genoemd werd) kun je op vijf vingers uittellen dat de lokale bevolking gretig aan de slag ging met deze nieuw verworven vaardigheid. Aangezien het eiland daarbij ook nog eens rijk is aan mineraalwaterbronnen zijn alle ingrediënten voor het creëren van uitstekende whisky voor handen.
De karakteristieke smaak van de whisky’s uit Islay is een gevolg van de zeer turfrijke omgeving. Islay is opgebouwd uit laag op laag turf. Het eiland heeft een interessante geologische opbouw die je direct terug kunt vinden in de whisky.
Sterkste smaak in de whiskywereld
Enkele van de Islay single malt whisky’s worden gezien als de whisky’s met de meest uitgesproken smaak en beleving ter wereld. Nergens worden whisky’s gemaakt zoals op Islay. De sterke turfinvloeden en haast medicinale invloeden maken deze whisky geliefd bij velen en wat minder geliefd door anderen.
In ieder assortiment aan échte Schotse whisky’s is er altijd minstens een Islay whisky te vinden. Wil je deze specifieke smaak eens proberen? Een goede whisky uit Islay hoeft niet heel duur te zijn. Zo kun je een Ardbeg van 10 jaar oud reeds krijgen voor rond de 40 euro. Een goede investering om kennis te maken met een van deze ‘sterkste smaken in de whiskywereld’.
De bekende whiskydistilleerderijen van Islay
De zuidelijke distilleerderijen, Ardbeg, Laphroaig en Lagavulin, ook wel de Kildalton distilleerderijen genoemd, produceren krachtige rokerige whisky’s met invloeden van iodine en pekel. Deze distilleerderijen gebruiken niet enkel zwaar geturfde malt, maar ook gebruikt men hier het turfachtige water dat aanwezig is op het eiland. De turf die het eiland zo kenmerkt komt dus terug in ieder proces van het distilleren. Het resultaat is een whisky met zeer sterke uitgesproken aroma’s met een droge afdronk en een aardige ‘bite’.
De noordelijke distilleerderijen, zoals Bruichladdich en Bunnahabhain zijn een stuk milder. Een contrast met hun zuidelijke eilandgenoten. Deze distilleerderijen gebruiken het water direct uit de bron, voor het in contact is gekomen met de turf in de grond. Daarnaast gebruiken ze lichtere, niet geturfde gerst. Dit resulteert in whisky’s die wat lichter aandoen. Eerder wat mossig dan geturfd, met invloeden van zeewier en noten maar met dezelfde droge afdronk.
Een mooie en zeer smakelijk compromis kan men vinden in Bowmore. Deze whisky is een stuk minder krachtig en overweldigend. De Bowmore Distillery weet op interessante wijze de beide tegenhangers op het eiland te combineren in een prachtige whisky. Turfachtig maar niet medicinaal, met wat toffee, bloemenextracten en een hint van lijnzaadolie. Caol Ila is, ondanks haar locatie vlakbij de Bunnahabhain Distillery ook weer een slag anders. Zij weten een fijne delicate malt te produceren met invloeden van turf, iodine, zout en bloemen, gebalanceerd met een peperige afdronk.
De karakteristieken van Islay whisky
Wanneer je whisky’s in een grafiek zou weten te zetten, zouden de Islay whisky’s lijnrecht tegenover die van Speyside staan. Veel van de karakteristieken die de Speyside whisky’s zo bekend maken, vinden hun tegenhanger in de whisky’s van Islay.
De distilleerderijen geven dit karakter ook goed weer, een bezoek aan het eiland en haar whiskydistilleerderijen is dan ook zeker een aanrader. In een latere blog zullen we zeker wat meer aandacht besteden aan enkele van deze prachtige toeristentrekpleisters. Zoek bijvoorbeeld al eens op de Ardbeg Distillery. Een prachtig gebouw met een rijke historie. Zeker een bezoekje waard en daarnaast een smakelijke bezigheid.
Recent geopende distilleerderijen op Islay
Vanwege het grote succes van de huidige distilleerderijen en de uitermate geschikte omstandigheden voor het distilleren van whisky, zijn er veel nieuwe ondernemers die graag hun handen uit de mouwen (en in het turf) willen steken. Zeker nu de vraag naar kwalitatief hoge whisky’s zeer toeneemt in landen zoals China, kan dit een zeer lucratieve onderneming zijn.
Zo werd er in 2005 nog een nieuwe distilleerderij geopend genaamd de Kilchoman Distillery. Deze distilleerderij was de eerste nieuwe distilleerderij in 124 jaar en vestigde zich nabij Loch Gorm en op slechts 500 meter van Machir Bay aan de Atlantische Oceaan. Het werd hiermee de 8ste distilleerderij op het eiland. Deze distilleerderij kenmerkt zich door het gebruik van enkel producten van het eiland zelf.
Daarbij is er nog een zeer recente aanwinst, waarmee het aantal distilleerderijen op negen komt. Deze negende distilleerderij op Islay zag het levenslicht toen de Gartbreck Distillery haar deuren opende ten zuiden van Bowmore. In het jaar daarvoor werden enkele stallen aan de kust van Loch Indaal met man en macht omgetoverd naar een gloednieuwe distilleerderij.
Volgens plan zijn de werkzaamheden begonnen in de lente van 2016 en zal de productie officieel beginnen in de herfst van dit jaar. Gartbreck Distillery kondigde aan 100% geturfde whisky’s te gaan produceren met behulp van twee met vuur-verwarmde koperen pot-stills. Dit proces is nog uniek voor Islay en zal wellicht een interessante toevoeging zijn aan het reeds beschikbare assortiment aan whisky’s op het eiland.
Het moet nog maar blijken of deze whisky haar plaats kan vinden tussen de wereldberoemde whisky’s, maar de ambitie spat er vanaf. De distilleerders verwachten zo’n 60.000 liter te kunnen produceren per jaar. Dat zijn aardig wat flessen Gartbreck!
Islay is al sinds mensenheugenis een van de échte whiskyregio’s van Schotland. Veel van de namen die hierboven genoemd worden zullen je dan ook waarschijnlijk bekend klinken. Wat zijn jouw ervaringen met Islay whisky’s? Ben je een fan of krijg je het juist echt absoluut niet weg? Wij zijn benieuwd naar jouw ervaringen met Islay whisky.
6 reacties op dit artikel
Kilchoman is geopend in 2005 en niet in 2004 zoals in het artikel staat.
Geweldige lekkere whisky. Een whisky om in te bijten.
Islay whisky’s zijn de meest smakelijke die er zijn. Echt genieten! Mijn favoriet is de wat onbekendere Finlaggan, afkomstig van de Lagavulin-distilleerderij.
Een groot Kilchoman fan. 4 flessen van deze heerlijke whisky hier staan, absoluut mijn favoriet. Eind juli gaan we hun distilleerderij bezoeken op Islay tijdens onze vakantie naar Schotland.
Mooi artikel, veel geleerd, dank
Er zijn de laatste tijd wat jongere whisky’s onder ander namen op de markt gekomen die vooral voor diegenen met een wat kleinere portemonnee aantrekkelijk zijn om Islay whiskey’s te ontdekken.
Finlaggan is al door Hanno genoemd maar zo is er ook Islay Storm, Islay Sheep, Islay Mist te koop voor rond de €30,-
Het zijn jongere whiskey’s van de bekende distilleerderijen maar die hun er naam niet willen verbinden.